Кайвакыт, үз җир кишәрлекләрендә билгесез конструкцияләрне ачыклап, гражданнар аларны казырга яки таратырга тырыша. Татарстан Росреестры мондый конструкцияләр артында законнар белән саклана торган дәүләт геодезия челтәре пунктлары яшеренергә мөмкин булуын искә төшерә. Аны ничек танып белергә һәм пунктны ачыклаганда нәрсә эшләргә кирәклеген төгәл мисалда ачыкларбыз.
"Миңа мирас буенча озак вакыт эшкәртелмәгән җир кишәрлеге эләкте. Түтәлләрне казый башлагач, җирдә набалдашниклы тимер торба тапканнар. Анда ниндидер саннар һәм аббревиатура күрсәтелгән. Интернеттан охшаш предметлар эзләдек һәм моның геодезик пункт булырга мөмкин булуын аңладык. Аны нишләтергә безгә? Аны участоктан алып буламы?"
Сорау Росреестрның Татарстан Республикасы буенча идарәсенең геодезия һәм картография дәүләт җир күзәтчелеге бүлеге башлыгы Илсур Кәримов аңлата:
- Мөгаен, әлеге корылма чыннан да дәүләт геодезия челтәренең (ГГС) пункты булып тора. Әгәр сезнең җирдә кайчандыр геодезик пункт урнаштырылган булса, анда төгәл саклау зонасы урнаштырылган. Мондый очракта участоктан мондый пунктларны мөстәкыйль рәвештә алып булмый. Сезнең табышыгыз ГГС пункты булып торамы дип белер өчен, җир кишәрлегенә Бердәм дәүләт күчемсез милек реестрыннан (ЕГРН) өземтәгә заказ бирергә мөмкин. Шулай ук үз участогын һәм бушлай Росреестр сервисында "Халык кадастр картасы" (pkk.rosreestr.ru) һәм НСПД геомәгълүмат порталында (nspd.gov.ru) өйрәнергә мөмкин. Участокның кадастр номерын сервис эзләү юлына керткәннән соң аның чикләре барлыкка киләчәк, ГГС пунктының квадрат рәвешендәге саклау зонасы контуры участогында аның чикләре күрсәтеләчәк. Менә шул геодезик пункт инде.
Хәзерге вакытта Татарстан Республикасында геодезия челтәрләренең 3246 пункты урнашкан, шуларның 1146 - дәүләт нивелирлык челтәренең 1146 пункты, 2006 - дәүләт геодезия челтәренең пунктлары. Алар озак вакыт дәвамында куллануга исәпләнгән һәм дәүләт саклавы астында. Татарстан Росреестры белгечләре ел саен аларны тикшерү буенча эш алып баралар. Шулай итеп, агымдагы елда планлаштырылган 442 пунктыннан 316 пункт тикшерелде.
Белешмәгә
Геодезия пунктлары 3 метрдан 8 метрга кадәр биеклектәге металл яки агач пирамидалары яки танып белү тамгалары булган күмелгән бетон баганалар кебек күренә. Пунктлар хәтта бина стеналарына да урнаштырылырга яки өй түбәләренә урнаштырылырга мөмкин. Шуңа күрә гади кешегә бу ГГС пунктының икәнен бер карауда ук аңлап булмый. Шуның аркасында күп кенә пунктлар юк ителә.
Аларны саклау Татарстан территориясендә геодезик һәм картографик эшләрдә үлчәүләр бердәмлеген тәэмин итәргә мөмкинлек бирә. Дәүләт геодезия челтәрләрен юк иткән, зарарлаган яки җимергән өчен административ штраф салу каралган. Җир кишәрлекләре хуҗалары үз җирләрендә пункт саклап калырга һәм аңа Росреестр хезмәткәрләре, шулай ук геодезия эшләрен үткәрү өчен кадастр инженерларына керү мөмкинлеген тәэмин итәргә тиеш.