Киберкуркынычсызлык буенча җитәкчелек: интернет-янаулардан саклану
Фишинг
Мошенниклар банклар, дәүләт органнары яки танылган компанияләр исеменнән ялган хәбәрләр җибәрә.
Ничек сакланырга:
Хат җибәрүченең адресын тикшерегез (мошенниклар еш кына охшаш, ләкин дөрес булмаган адресларны кулланалар)
Шикле сылтамалар буенча күчмәгез
Мәгълүматларны рәсми сайтларда гына кертегез (браузердагы адресны тикшерегез)
Мәгълүматны раслау өчен оешмага рәсми номер буенча шалтыратыгыз
Зарарлы ПО
Мәгълүматларны урлый торган программалар компьютерны блоклый яки аның ресурсларын куллана.
Ничек сакланырга:
Антивирус урнаштырыгыз һәм даими рәвештә яңартыгыз
Программаларны рәсми чыганаклардан гына йөкләгез
Операцион системаны яңартуны вакытында урнаштырыгыз
Хатларда шикле кертемнәр ачмагыз
Алдан түләп караклык
Күрсәтелмәячәк товар яки хезмәт алганчы түләү таләбе.
Ничек сакланырга:
Сатучы/компания турындагы бәяләмәләрне тикшерегез
Якланган түләү ысулларын кулланыгыз
Артык отышлы тәкъдимнәр белән сак булыгыз
Мөмкин булганча түләүдән файдаланыгыз
Шәхси мәгълүматларны урлау
Счетларга керү яки ялган документлар булдыру өчен шәхси мәгълүматны урлау.
Ничек сакланырга:
Катлаулы парольләр кулланыгыз (төрле сервислар өчен төрле)
Ике факторлы аутентификацияне кабызыгыз
Шәхси мәгълүматны ачык кулланылышта бастырмагыз
Счетлар буенча өземтәләрне даими тикшерегез
Социаль челтәрләрдә мошенниклык
Аккаунтларны вату, ялган битләр, шәхси хәбәрләр аша алдау.
Ничек сакланырга:
Әгәр ул акча сораса, әңгәмәдәшегезне тикшерегез (аңа шалтыратыгыз)
Таныш булмаган кешеләрдән сорауларны дусларча кабул итмәгез
Хосусыйлык көйләүләрендә шәхси мәгълүматтан файдалануны чикләгез
Аккаунтка керү мөмкинлеген сораган кушымталар белән сак булыгыз
Киберкуркынычсызлыкның гомуми кагыйдәләре:
Серсүзләрне даими яңартыгыз һәм серсүз менеджерын кулланыгыз
Мөһим мәгълүматларның резерв күчермәләрен төзегез
Шәхси мәгълүматны керткәндә сакланган кушылманы (https) кулланыгыз
Тикшерелмәгән чыганаклардан алынган мәгълүматны тикшерегез
Аз гына шик булганда-ярдәм хезмәтенә яки хокук саклау органнарына мөрәҗәгать итегез
Исегездә тотыгыз: әгәр тәкъдим артык отышлы булып тоелса, ашыгыч гамәлләр яки алдан түләүләр таләп итсә, мөгаен, бу мошенниклык. Интернетта, реаль тормыштагы кебек үк, уяулык һәм тәнкыйди фикерләүне саклагыз.