Йортны һәм җир участогын ничек рәсмиләштерергә
Кичә Татарстан Республикасы буенча Росреестр идарәсендә кайнар линия булды, аның кысаларында гражданнар торак һәм бакча йортларын, шулай ук җир кишәрлекләрен рәсмиләштерүгә бәйле сораулар бирделәр. Шулай ук кайнар линия вакытында татарстанлылар алда торган закон үзгәрешләре белән кызыксындылар.
Исегезгә төшерәбез, 2022 елның 1 мартында бакчачылык һәм яшелчәчелек ширкәтләре әгъзаларына җир кишәрлекләрен бушлай бирү вактыты тәмамлана. Шулай ук бу датадан "вакытлыча участоклар" кадастр исәбеннән төшәчәк.
Сезнең игътибарыгызга гражданнарыбыздан ешрак яңгыраган сорауларны тәкъдим итәбез.
Минем җир кишәрлеге бирү турында документларым бар, ләкин мин аны теркәмәдем әле. Әгәр 1 мартка кадәр теркәргә өлгермәсәң, сатып алырга кирәк булачак, диләр. Шулаймы бу?
- Әйтергә кирәк, бакча җир кишәрлекләрен хосусыйлаштыруны 2022 елның 1 мартында дача амнистиясе белән бутарга ярамый. Дача амнистиясе - милек хокукын теркәүнең гадиләштерелгән тәртибе, шул исәптән, гражданның 2001 елның 30 октябренә кадәр җир кишәрлеге бирелүне дәлилләүче документлары булган бакча җир кишәрлекләренә. Мәсәлән, Дәүләт акты, бу җир кишәрлеген бүлеп бирү турында вәкаләтле органның карары яки карары һ.б. Гражданның җир кишәрлеге бирү турында бернинди документлары булмаган очракта, монда нәкъ менә 28.02.2022 елга кадәр җир кишәрлеген бушлай бирү турында җирле үзидарә органына гариза бирергә ашыкырга кирәк.
Гражданның җир кишәрлеге бирү турында документлары булса, мондый документларны һәм милек хокукын дәүләт теркәве турында гаризаны МФЦның теләсә кайсы офисына мөрәҗәгать итеп тапшырырга мөмкин. Шулай ук хокук сатып алучы исеменә 350 сум күләмендә дәүләт пошлинасын түләргә кирәк булачак. Бу очракта милек хокукын дәүләт теркәвенә алу өчен мондый документларның преставлы срогы чикләнмәгән.
Үзем белән бакча җир участогы тотам, анда йорт салдым, аны теркәп куясым килә. Моны ничек эшләргә?
Шуны да билгеләп үтәсем килә: җир кишәрлегенә теркәлгән милек хокукы гына аның хокук иясенә тулысынча аның белән эш итәргә мөмкинлек бирә, шул исәптән анда күчемсез мөлкәт объектларын да.
Шунысын билгеләп үтәргә кирәк, кануннар бакча йортын да, торак йортны да бакча кишәрлекләрендә торгызу мөмкинлеге бирә. Шул ук вакытта төзелгән торак йорт индивидуаль торак төзелеше объектына тигезләнә.
Бакча җир кишәрлегендә төзелгән йорт та шәхси торак йорт параметрларына туры килергә тиеш. Мондый параметрлар РФ Шәһәр төзелеше кодексының 1 нче маддәсенең 39 нчы пунктында билгеләнгән. Бу индивидуаль торак төзелеше объекты - җир өсте катлары саны өч метрдан артмаган, биеклеге егерме метрдан артмаган аерым бина, ул гражданнар тарафыннан мондый бинада яшәү белән бәйле көнкүреш һәм башка ихтыяҗларны канәгатьләндерү өчен билгеләнгән бүлмәләрдән һәм биналардан тора, һәм күчемсез милекнең мөстәкыйль объектларына бүлү өчен билгеләнмәгән.
Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, йортка милек хокукын теркәү аны кадастр исәбенә кую белән бер үк вакытта башкарылачак. Бу "бердәм процедура" дип атала. Моның өчен техник планны әзерләү өчен кадастр инженерына мөрәҗәгать итәргә кирәк, ул, кадастр исәбенә алу һәм милек хокукын теркәү турындагы гариза белән беррәттән, мөрәҗәгать итүче тарафыннан МФЦнең теләсә кайсы офисына да тәкъдим ителәчәк.
Мин инде күптән бакча йортына милек хокукын теркәдем, миңа яңадан теркәлү процедурасын узарга кирәкме?
Күчемсез милеккә хокукларны дәүләт теркәве Россия Федерациясе законнары нигезендә билгеләнгәнчә - билгеле бер затның күчемсез мөлкәткә хокукын барлыкка китерү, үзгәртү, күчерү, туктату яисә мондый хокукны чикләү һәм күчемсез мөлкәтне алмаштыру юридик акты. Хокукларны дәүләт теркәве күчемсез мөлкәтнең бердәм дәүләт реестрына (ЕГРН) күчемсез мөлкәткә хокук турында белешмә кертү юлы белән гамәлгә ашырыла.
Шулай итеп, әгәр дә сез үз бакчагыз йортын сатып алдыгыз һәм законда билгеләнгән тәртиптә аны теркәдегез икән, ягъни объект һәм теркәлгән хокук турындагы белешмәләр БДКМРна кертелгән булса, әлбәттә, яңадан милек хокукын яңадан теркәргә кирәкми. Сез мондый мөлкәт белән тулы күләмдә эш итә аласыз (сатарга, бүләк итәргә, алмаштырырга, васыять итәргә).
Шунысын билгеләп үтәргә кирәк, милек хокукын теркәү мөрәҗәгать итүче һәм ихтыярый характер йөртә. Әмма күчемсез милек объектларына теркәлгән хокукларның булмавы мондый милек белән идарә итүдә гражданнарны чикли. Әлбәттә инде, без һәрвакыт үз күчемсез милеккә милек хокукын теркәргә тәкъдим итәбез.
Минем җир кишәрлегенә нинди дә булса документларым юк, мин бакчачылык ширкәте әгъзасы һәм минем бары тик әгъза китабым гына бар, нишләргә, кая барырга?
- Чыннан да, бакчачыларның китап кенәгәләре кулында булган һәм җир кишәрлегенә бернинди документлары булмаган мондый гражданнар бик күп. Мондый гражданнар өчен җир кишәрлекләренә түләүсез милек хокукы алу тәртибе каралган, ул 2022 елның 1 мартында тәмамлана. Бәлки, бу срокны озайтырлар. Әмма әлегә без аңа ориентлашырга тәкъдим итәбез, соңыннан дәүләттән үз җир кишәрлеген сатып алырга туры килмәсен өчен.
Бу хокуктан файдаланырга, ягъни җирле үзидарә органыннан сату-алуларсыз гына җир сатып алырга, 2019 елның 1 гыйнварына кадәр төзелгән бакчачылык һәм яшелчәчелек коммерциягә карамаган ширкәтләр әгъзалары, шулай ук коммерциягә карамаган оешмаларны үзгәртеп оештыру юлы белән төзелгән СНТ һәм ОНТ әгъзалары да өлгерергә мөмкин. Шул ук вакытта күрсәтелгән оешмалар әгъзалары, аларның әгъзаларына керү датасына бәйсез рәвештә, җир кишәрлеген түләүсез сатып алырга хокуклы. Тагын бер кат игътибар итәбез: җир кишәрлекләрен бирү җир кишәрлеге булган урында җирле үзидарә органы тарафыннан гына башкарыла! Димәк, гаризаны участок урнашкан территориядәге муниципаль берәмлек администрациясенә бирергә кирәк.
Гаризага түбәндәге документларны теркәргә кирәк:
- территориянең кадастр планында җир кишәрлегенең урнашу схемасы. Әлеге схеманы әзерләү өчен гражданин кадастр инженерына мөрәҗәгать итә ала. Әлеге схеманы тапшыру чикләрендә җир кишәрлеге урнашкан территорияне ызанлауның расланган проекты, коммерциячел булмаган оешма территориясен оештыру һәм төзү проекты булганда яисә мондый җир кишәрлегенең чикләре урынын ЕГРНда тасвирлаганда таләп ителми;
- шундый коммерциягә карамаган оешма әгъзалары арасында җир кишәрлекләрен бүлү турында СНТ әгъзаларының гомуми җыелышы беркетмәсе йә күрсәтелгән беркетмәдән өземтә. Әлеге документта җир кишәрлегенең номерын, мәйданын һәм мондый кишәрлекнең башка индивидуаль характеристикаларын күрсәтеп, кайчан бүленгәнлеге турында мәгълүмат булырга тиеш.
Документларны тикшергәннән соң, муниципалитет участокны бушлай бирү турында карар (карар) кабул итә һәм карар кабул ителгән көннән алып 5 эш көненнән дә соңга калмыйча күрсәтелгән актны хокукны дәүләт теркәвенә алу өчен Росреестрга ведомствоара хезмәттәшлек кысаларында мөстәкыйль җибәрә. Хокук теркәлү нәтиҗәсе булып ЕГРНнан өземтә булачак. Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, бу очракта гражданның үзенә дә хокукны дәүләт теркәвенә алган өчен дәүләт пошлинасын түләргә туры килмәячәк. Җир кишәрлеге бирү өчен җирле үзидарә органына мөрәҗәгать белән ашыктырырга киңәш итәбез (28.02.2022 елга кадәр).
«Вакытлы» җир кишәрлеге. Нәрсә бу?
"Вакытлыча" статусына ия җир кишәрлекләре дә бар. 2008 елның 1 мартыннан 2016 елның 31 декабренә кадәрге чорда мондый статус дәүләт кадастр исәбенә куелган, әмма хокукны теркәү процедурасын үтмәгән җир кишәрлекләренә бирелде.
Бу чорда җир кишәрлеге милекчесе аны берничә яңа кишәрлеккә бүлә, әмма соңыннан аларга милек хокукын теркәү өчен ул мөрәҗәгать итми. Ягъни аның милек хокукын раслаучы документлары юк һәм мондый җир кишәрлекләренә "вакытлы" статусы бирелгән.
Сезнең участокның статусын ЕГРНнан актуаль өземтә аңларга ярдәм итәчәк. «Күчемсез милек объекты турында язма статусы» дигән юлга игътибар итәргә кирәк. Шулай ук объектларның статусы турында һәркем файдалана алырлык мәгълүматлар Росреестр сайтының ачык кадастр картасында чагыла.
Әгәр җир кишәрлеге "вакытлы" статусына ия булса, борчылырга һәм милек хокукын 2022 елның 1 мартына кадәр теркәү өчен мөрәҗәгать итәргә кирәк.
Шушы датадан соң мондый җир участоклары турында язмалар «архив» булып торачак, ә участок кадастр учетыннан алыначак һәм яңадан ызанлау уздырырга кирәк булачак: кадастр инженерына мөрәҗәгать итәргә, кадастр исәбенә участок куярга һәм милек хокукын рәсмиләштерергә, ягъни финанс һәм вакытлыча чыгымнарны алырга кирәк булачак.
ММЧ өчен элемтәләр
Татарстан Росреестры матбугат хезмәте 255-25-80 - Галиуллина Галина
www.instagram.com/rosreestr_tatarstana
https://rosreestr.tatarstan.ru