Үз яшьләренә карап, 6 яшьтән 18 яшькә кадәрге балигъ булмаганнар аерым килешүләрне мөстәкыйль рәвештә башкара алалар. 6 яшькә кадәрге кечкенәләр мөстәкыйль рәвештә эшли алырлык килешүләр законнарда каралмаган.
Россия Федерациясе Гражданлык кодексының 28 маддәсенең 2 өлеше нигезендә 6 яшьтән 14 яшькә кадәрге кечкенәләр мөстәкыйль рәвештә түбәндәге алыш-бирешләрне башкарырга хокуклы::
- вак көнкүреш килешүләре (мәсәлән, азык-төлек яки арзан уенчыклар сатып алу);
- нотариаль таныклык йә дәүләт теркәве таләп ителми торган түләүсез файда алуга юнәлдерелгән алыш-бирешләр (мәсәлән, күчмә мөлкәтне бүләк итеп алу);
- законлы вәкил яисә аның ризалыгы белән өченче зат тарафыннан билгеле бер максат өчен яисә ирекле эш итү өчен бирелгән чаралар белән эш итү буенча алыш-бирешләр.
14 яшьтән алып 18 яшькә кадәрге балигъ булмаганнар, күрсәтелгән алыш-бирешләрдән тыш, Россия Федерациясе Гражданлык кодексының 26 маддәсенең 2 өлеше нигезендә, үзләренең законлы вәкилләренең ризалыгыннан башка, мөстәкыйль рәвештә: фән, әдәбият һәм сәнгать әсәре, уйлап табу яисә үзләренең интеллектуаль эшчәнлекләренең закон белән саклана торган башка нәтиҗәсе авторы хокукларын гамәлгә ашырырга; кредит оешмаларына кертемнәр кертергә һәм алар белән эш итәргә; үз хезмәт хакы белән эш итәргә, стипендия һәм башка керемнәр белән.
Нигезләр җитәрлек булганда, суд законлы вәкилләрнең яисә опека һәм попечительлек органының үтенечнамәсе буенча балигъ булмаган баланы үз керемнәре белән мөстәкыйль эш итү хокукыннан чикләргә яисә мәхрүм итәргә мөмкин.
Мәсәлән, балигъ булмаган бала белән сату-алу шартнамәсен төзү мөмкинлеге, аерым алганда, баланың яшенә һәм шартнамә предметына бәйле. Әйтик, күпчелек очракта 6 яшьтән 14 яшькә кадәрге кечкенәләр белән сату-алу килешүе төзергә ярамый (мәсәлән, вак көнкүреш килешүләреннән тыш). Законда каралган очракларда 14 яшьтән 18 яшькә кадәрге балигъ булмаганнар белән шартнамә төзү өчен аларның ата-аналарының (законлы вәкилләренең), мәсәлән, банк счеты шартнамәсенең язма ризалыгы, шулай ук балигъ булмаган баланың мөлкәтен читләштерү, шул исәптән алмашу яисә бүләк итү, аны наемга (арендага) тапшыру буенча алыш-бирешләр башкарганда опека һәм попечительлек органының алдан рөхсәте таләп ителә. түләүсез файдалануга яисә залогка, балигъ булмаган кешенең хокукларыннан баш тартуга китерә торган алыш-бирешләргә, аның мөлкәтен бүлүгә яисә аннан өлешләр бүлеп бирүгә, шулай ук теләсә нинди башка алыш-бирешләргә, мөлкәтне киметүгә китерә торган.
Яр Чаллы территориаль органы
Татарстан Республикасы Дәүләт Алкоголь Инспекциясе